Lub Hauv Paus Xa Lus Tshiab ntawm Spain: Vestiges Yav Tag Los

Pin
Send
Share
Send

Taug qab phau ntawv thiab rov ua dua lossis rov tsim kho txhua lub tsev qiv ntawv yog qhov kev lom zem zoo kawg. Peb cov ntawv sau tam sim no yog ua los ntawm cov tsev qiv ntawv ntawm 52 lub rooj sib tham muaj cuaj txoj kev ntseeg thiab lawv suav tias yog ib qho me me tab sis tseem ceeb ntawm tag nrho cov khaws cia los ntawm National Institute of Anthropology thiab Keeb Kwm.

Lub hauv paus chiv keeb ntawm cov tsev qiv ntawv no yog vim muaj qhov xav tau los ntawm thawj lub tebchaws Franciscans los muab kev kawm qib siab rau cov neeg ib txwm nyob, tseem ua tiav kev cob qhia cov kev ntseeg lawv tus kheej uas tuaj ntawm Spain nrog cov kev txiav txim me.

Qhov piv txwv ntawm thawj yog tus Tsev kawm ntawv qib siab ntawm Santa Cruz de Tlatelolco, qhov twg muaj siab ntawm qee tus Franciscans kom paub txog kev ntseeg hauv paus txawm, ceIo thiab kev txaus siab uas ua kom muaj kev cuam tshuam nyob rau hauv ntau qhov xwm txheej hauv tib neeg kev lag luam cawm neeg tau hais tawm. Tlatelolco yog qhov kev ua tau muaj txiaj ntsig rau txoj hauv kev no. San Francisco el Grande, San Fernando, San Cosme, thiab lwm tus, yog cov tsev uas ntau tus Franciscans tau txais kev cob qhia uas ua tiav lawv txoj kev tshawb nrhiav kom txog thaum lawv tau lees paub hauv qhov kev txiav txim.

Hauv cov tsev kawm ntawv no, rau cov neeg ib txwm nyob, thiab cov kev sib tw, rau cov novices, ib qho kev tswj hwm monastic tau sib luag nrog cov chav kawm hauv Latin, Spanish, qauv sau ntawv, thiab lub tswv yim, nrog rau kev qhia thiab liturgy. Los txhawb cov kev tshawb fawb no, cov tsev qiv ntawv lossis chaw muag ntawv nyeem, raws li lawv tau hu nyob rau lub sijhawm ntawd, tau saib xyuas kev ua haujlwm uas ua rau cov tub ntxhais kawm ntawv cov teeb meem tseem ceeb thiab kev ua neej ntawm kev coj noj coj ua ntawm Lub Ntiaj Teb Qub.

Cov ntawv pov thawj khaws cia ua haujlwm ntawm Greek thiab Latin cov phau ntawv: Aristotle, Plutarch, Virgil, Juvenal, Livy, Saint Augustine, ntawm lub tsev teev ntuj txiv thiab ntawm chav kawm Cov Ntawv Dawb Huv, ntxiv rau kev ua si, kev qhuab qhia thiab cov ntsiab lus.

Cov tsev qiv ntawv no, txij li thaum lawv pib, kuj tau txais kev saib xyuas los ntawm kev pabcuam ntawm cov neeg hauv paus txawm paub txog kev siv tshuaj ua ntej haiv neeg Mev, chaw muag tshuaj, keeb kwm thiab ntaub ntawv. Lwm qhov chaw uas muab kev pab ntxiv rau lawv yog Mexican Impressions, uas yog ib yam khoom los ntawm kev sib txuam ntawm ob haiv neeg, uas tau sau ua lus haiv. Cov Lus Tshaj Tawm ntawm Molina, Phau Ntawv Nkauj Nkauj Christiana ntawm Sahagún, thiab ntau yam ntxiv, tau sau rau hauv Nahuatl; lwm tus hauv Otomí, Purépecha thiab Maya, sau los ntawm tus txiv neej Pedro de Cante, Alonso Rangel, Luis de VilIalpando, Toribio de Benavente, Maturino Cilbert, rau npe ob peb tug. Lub taub hau los ntawm tus poj npe Latinist Antonio VaIeriano, haiv neeg ntawm Atzcapotzalco, lub cev txhais lus thiab cov ntaub ntawv xov xwm ntawm kev coj noj coj ua hauv paus hauv paus hauv kev ua yeeb yam hauv kev ntseeg hauv Nahuatl kom pab txhawb kev tsim. Ntau cov haujlwm ua haujlwm tau muab txhais los ntawm cov neeg hauv paus txawm, hais lus Nahuatl, Spanish thiab Latin. Nrog lawv, txoj kev cawm ntawm cov kab lis kev cai qub, kev nthuav dav ntawm cov lej cim thiab muab tso ua ke ntawm cov lus tim khawv tuaj yeem siv zog.

Txawm hais tias muaj ntau yam kev txwv, kev txwv thiab kev txiav txim siab ntawm Mexican printers, txiav txim los ntawm Crown, muaj qee qhov - xws li Juan Pablos - uas txuas ntxiv luam tawm haujlwm los ntawm Franciscans, Dominicans thiab Augustinians hauv Mexico City thiab, ncaj ncees rau kev cai Hauv lub xyoo pua 16, lawv muag lawv ncaj qha hauv lawv lub rhiav. Peb tshuav nws rau lawv tias qee qhov kev tsim khoom txuas tau txuas ntxiv, uas ntxiv cov tsev muag ntawv nyeem nrog hom haujlwm no.

Cov tsev qiv ntawv ua ke tsis raug zam los ntawm cov teeb meem tam sim no ntawm cov phau ntawv poob vim yog tub sab nyiag thiab muag cov ntaub ntawv bibliographic ntawm qee tus ntawm cov neeg saib xyuas. Raws li kev ntsuas ntawm kev tiv thaiv tsis tau npaj rau lub siab ploj, cov tsev qiv ntawv tau pib siv "Cim Hluav Taws", uas qhia txog cov tswv cuab ntawm phau ntawv thiab qhia nws yooj yim. Txhua cov rooj sib txoos tau tsim lub cim txawv ntawm lub cim tsim tau yuav luag nrog cov tsiaj ntawv ntawm lub npe ntawm lub chaw tshwj xeeb, xws li Franciscans thiab Jesuits, lossis siv cov cim ntawm kev txiav txim, raws li cov Dominicans, Augustinians thiab Carmelites, thiab lwm yam. Lub thwj cim no tau thov rau hauv kev txiav sab sauv lossis qis dua ntawm cov ntawv luam tawm, thiab tsawg dua hauv cov ntawv txiav ntsug thiab txawm tias hauv phau ntawv. Lub hom tau thov nrog cov xim liab-kub, yog li nws lub npe "hluav taws".

Txawm li cas los xij, nws zoo li tias muaj tub sab ntawm cov phau ntawv hauv cov rooj sib txoos tau tshwm sim heev ua rau cov neeg hauv tebchaws Franciscans tau mus rau lub pontiff Pius V tso qhov teeb meem no nrog tsab cai. Yog li peb nyeem hauv Pontifical Tsab Cai, muab rau hauv Rome rau Kaum Ib Hlis 14, 1568, cov hauv qab no:

Raws li peb tau tshaj tawm, qee qhov zoo nkauj nrog lawv lub siab thiab mob nrog kev siab hlob tsis txaj muag nqa cov phau ntawv tawm ntawm lub tsev qiv ntawv ntawm qee lub tsev tuam tsev thiab cov tsev ntawm kev txiav txim ntawm Cov Kwv tij ntawm Saint Francis rau kev lom zem, thiab khaws cia hauv lawv txhais tes rau lawv siv, nyob rau hauv kev txaus ntshai ntawm lawv cov ntsuj plig thiab cov tsev qiv ntawv lawv tus kheej, thiab tsis ntseeg me ntsis ntawm cov kwv tij ntawm tib cov qub; Peb, ntawm qhov no, hauv qhov kev ntsuas uas txaus siab rau peb lub chaw haujlwm, xav kom muab txoj kev kho mob siab rau, yeem thiab peb cov kev txiav txim siab txiav txim siab, peb tau tsa los ntawm tam sim no, txhua tus thiab txhua tus ntawm cov neeg ntiaj teb thiab ib txwm muaj kev teev hawm zoo. degree, kev txiav txim lossis kev mob uas lawv yuav yog, txawm tias thaum lawv ci nrog lub luag haujlwm ntawm episcopal, tsis txhob nyiag los ntawm kev nyiag lossis ib txoj hauv kev uas lawv xav tau los ntawm cov ntawv sau cia lossis qee yam ntawm lawv, txhua phau ntawv lossis phau ntawv sau, txij li peb xav tau rau peb tus kheej rau ib tus neeg nyiag neeg rau cov kab lus ntawm kev rho tawm, thiab peb txiav txim siab tias hauv txoj cai, tsis muaj leej twg, dua li ntawm Roman Pontiff, tuaj yeem tau txais absolution, tsuas yog nyob ntawm lub sijhawm tuag.

Tsab ntawv tshaj tawm no yuav tsum tau muab tso rau hauv qhov chaw pom hauv phau ntawv muag khoom kom txhua tus paub txog kev ua txhaum kev ua txhaum thiab kev nplua lub txim los ntawm ib tus neeg uas pom zoo ua haujlwm.

Hmoov tsis zoo los txuas ntxiv txawm tias siv zog ua kom nws tawm tsam. Txawm hais tias muaj qhov xwm txheej tsis zoo no, cov tsev qiv ntawv tseem ceeb tau tsim los kom dav rau lub hom phiaj ntawm kev txhawb nqa kev kawm thiab kev tshawb fawb uas tau ua nyob hauv cov rooj sib tham thiab cov tsev kawm ntawv ntawm cov kev cai dab qhuas uas tau tshaj tawm thoob plaws New Spain. Cov khw muag ntawv no tuaj txog muaj cov kev coj noj coj ua uas muaj txiaj ntsig zoo sib xws uas muaj cov ntsiab lus sib txawv uas ua rau lawv tau muab cov txiaj ntsig muaj txiaj ntsig zoo rau kev kawm txog kab lis kev cai ntawm New Spain.

Lawv yog cov chaw nruab nrab ntawm kev coj noj coj ua uas tsim kev tshawb fawb ua haujlwm hauv ntau thaj chaw: keeb kwm, ntaub ntawv, lus, kev coj noj coj ua, keeb kwm, kev tshawb fawb ntawm Latin thiab cov hauv paus txawm, nrog rau kev qhia nyeem ntawv thiab sau ntawv rau cov neeg hauv paus txawm.

Cov tsev qiv ntawv hauv lub rooj sib tham tau raug muab txeeb thaum lub sijhawm tseem hwv Juárez. Cov ntawv no tau muab tso rau hauv Lub Tsev Qiv Ntawv Hauv Tebchaws, thiab ntau lwm tus tau los ntawm bibliophiles thiab phau ntawv muag hauv Mexico City.

Lub sijhawm tam sim no, txoj haujlwm ntawm National Library of Anthropology thiab Keeb Kwm Kev Ua Haujlwm yog los saib xyuas cov haujlwm ntawm kev teeb tsa cov nyiaj thaum lub koomhaum cov koom haum saib xyuas hauv ntau lub koomhaum INAH Cov Chaw Pov Thawj, kom muab lawv tso rau ntawm cov kev pabcuam kev tshawb fawb.

Kev sib sau ua ke, sib sau lub khw muag ntawv ntawm txhua lub rooj sib tham thiab, kom deb li sai tau, nce lawv cov lus nug yog qhov nyuaj thiab, raws li kuv tau hais thaum pib, kev lom zem zoo nkauj thiab ntxim nyiam. Nyob rau hauv qhov kev txiav txim zoo no, "Cov Hluav Taws Kub Hluav Taws Xob" muaj txiaj ntsig zoo heev raws li lawv muab peb cov lus qhia kom rov tsim cov tsev qiv ntawv qiv thiab lawv cov ntawv sau. Yog tsis muaj lawv, txoj haujlwm no yuav tsis yooj yim sua, li no nws qhov tseem ceeb. Peb txoj kev txaus siab kom ua tiav cov lus dag no hauv kev tshawb fawb nrog txoj hauv kev paub, los ntawm kev txheeb xyuas cov cim, kev xav lossis kev xav, theological thiab kev coj ncaj ncees ntawm txhua qhov kev txiav txim thiab cuam tshuam ntawm cov no hauv nws tshaj tawm txoj moo zoo thiab kev coj ua.

Cawm, kuj nrog cov npe ntawm txhua qhov haujlwm, los ntawm cov khoom npe, cov kab lis kev cai muaj txiaj ntsig ntawm Tshiab Spain, muab cov chaw rau lawv kawm.

Tom qab xya xyoo ntawm kev ua haujlwm hauv cov kab no, kev koom ua ke thiab kev sib sau ua ke tau tiav raws li lawv keeb kwm lossis kev qhia ua pov thawj, lawv cov txheej txheem kev ua haujlwm thiab kev npaj cov cuab yeej sab laj: 18 luam tawm phau ntawv teev thiab cov khoom siv dav dav ntawm cov nyiaj uas INAH tiv thaiv, tsis ntev yuav tshwm sim, kev tshawb nrhiav rau lawv qhov kev tshaj tawm thiab kev sib tham, nrog rau kev nqis tes ua rau lawv kev txuag.

Lub National Library ntawm Anthropology thiab Keeb Kwm muaj 12 txhiab tagnrho los ntawm cov kev cai dab qhuas hauv qab no: Capuchins, Augustinians, Franciscans, Carmelites thiab lub koom txoos ntawm oratorians ntawm San Felipe Neri, uas lub Tsev Kawm Ntawv ntawm Morelia, Fray Felipe de Lasco, sawv tawm. , Francisco Uraga, Conciliar Seminary ntawm Mexico City, Chaw Haujlwm Vaj Tsev Ncaj Ncees thiab Tsev Kawm Qib Siab ntawm Santa María de Todos los Santos. Bibliographic cov nyiaj hauv qhov xwm txheej no uas lNAH cov tub ceev xwm yog nyob rau hauv Guadalupe, Zacatecas, hauv cov qub kev cai qub uas yog tib lub npe, thiab los ntawm cov kev tshaj tawm hauv tsev kawm ntawv qib siab uas cov Franciscans muaj nyob hauv cov lus ntawd (13,000 lub npe). , Guanajuato (4,500 npe), thiab hauv Cuitzeo, Michoacán, muaj kwv yees li 1,200 lub npe. Hauv cov Casa de Morelos, nyob hauv Morelia, Michoacán, muaj 2,000 lub npe, zoo li hauv Querétaro, muaj 12,500 lub npe los ntawm ntau cov kev sib tw hauv thaj av. Lwm lub chaw cia khoom yog nyob hauv National Museum ntawm Viceroyalty, qhov chaw qiv ntawv yog Jesuit thiab Dominican cov ntawv xaj, muaj 4,500 lub npe, thiab hauv cov chaw qub ntawm Santa Mónica hauv lub nroog Puebla, muaj 2,500 lub npe nyob.

Tiv tauj nrog cov European thiab New Spain, cov ntawv pov thawj science thiab kev ntseeg los ntawm yav dhau los uas qhia txog peb, txhawb peb nrog kev hwm, kev hwm thiab txais tos thaum xav tau peb cov kev xav txog keeb kwm kev nco uas tawm tsam kom muaj sia nyob hauv lub ntsej muag ntawm kev tso tseg thiab kev tsis saib xyuas hauv ntiaj teb. tias kev ntseeg ntuj kev ntseeg Catholic raug tso tawm los ntawm txoj kev ywj pheej ua ywj pheej.

Cov tsev qiv ntawv Cov Lus Mev Tshiab, Ignacio Osorio qhia peb, "yog tus tim khawv thiab feem ntau yog cov neeg sawv cev ntawm kev tshawb fawb kim heev thiab kev xav los ntawm kev tawm tsam uas Cov Neeg Tshaj Lij Tshiab tau los coj European lub zeem muag ntawm lub ntiaj teb thiab thib ob lawv tsim lawv tus kheej keeb kwm"

Qhov tseem ceeb thiab kev muaj sia nyob rau cov kev sau sau ua ke ntawm kab ntawv no xav tau thiab xav kom peb siv zog zoo.

Pin
Send
Share
Send

Yees duab video: Coj nej mus saib kev tsaws txab yas lom zem heev (Tej Zaum 2024).